Kettingen van SUMO-eiwitten betrokken bij celdeling

4 september 2019
leestijd
Het team van hoogleraar celbiologie Alfred Vertegaal werkt aan iets waar je waarschijnlijk nog nooit van hebt gehoord: SUMO-eiwitten. Maar nu blijkt dat lange kettingen van SUMO een rol spelen bij de celdeling, een cruciaal proces in het lichaam.

Bij zijn aanstelling als hoogleraar kondigde Vertegaal al aan dat het identificeren van de rol en de werkwijze van SUMO in de cel een van zijn belangrijkste doelen was. SUMO staat voor Small Ubiquitin-like MOdifier, en het zijn kleine eiwitten die worden vastgemaakt aan andere eiwitten in de celkern. In het artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications lichten Vertegaal en zijn team nu een tipje van de sluier op van wat ze daar doen. 

SUMO-kettingen

Dit artikel gaat specifiek over lange kettingen van SUMO-eiwitten. “We wisten al dat die kettingen worden gevormd, maar waaraan ze binden en wat de functie is, wisten we nog niet”, legt Vertegaal uit. Na wat ingenieus moleculair speurwerk blijkt het antwoord op de eerste vraag maar liefst 180 eiwitten in de celkern te zijn. Veel van deze eiwitten bleken centromeereiwitten te zijn. Centromeren zijn de plekken waarop gedupliceerde chromosomen tijdens de celdeling uit elkaar worden getrokken.

Gezonde celdeling

“Dat lijstje met eiwitten waaraan SUMO-kettingen binden is op zich al nieuw, maar dat was pas de start van het project”, vertelt Vertegaal. Door de afbraak van de kettingen te remmen, kwamen ze erachter bij welke processen ze betrokken zijn. “De cellen waarin SUMO-kettingen ophoopten, kregen grote problemen met de celgroei en gingen uiteindelijk zelfs dood. De opbouw en afbraak van SUMO-kettingen lijken dus cruciaal voor een gezonde celdeling.” 

Als vervolg op dit fundamentele onderzoek, zouden remmers van de enzymen die SUMO-kettingen afbreken ontwikkeld kunnen worden. “Dergelijke remmers kunnen in de toekomst mogelijk worden ingezet om de deling van kankercellen te verstoren”, aldus Vertegaal.

Lees voor meer informatie het artikel 'The poly-SUMO2/3 protease SENP6 enables assembly of the constitutive centromere-associated network by group deSUMOylation' in Nature Communications.