Nieuwe hoogleraar gaat voor vroege opsporing van coeliakie

28 augustus 2019
leestijd
Kinderarts maag-darm-leverziekten Luisa Mearin staat al jaren aan het hoofd van de Coeliakiepoli van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Per 1 juli 2019 is ze benoemd tot hoogleraar Kindergeneeskunde, met als bijzondere leeropdracht coeliakie en andere chronische inflammatoire darmaandoeningen.

Mearin houdt zich bezig met de zorg voor kinderen met coeliakie, ook wel glutenintolerantie genoemd. Gluten zijn eiwitten in granen die veel worden gebruikt in onze normale voeding, zoals tarwe, gerst, rogge en spelt. Om maar meteen een misverstand uit de weg te helpen: coeliakie is niet hetzelfde als glutenallergie. “We moeten de hype van de feiten onderscheiden. Coeliakie is een auto-immuunziekte. Bij kinderen met coeliakie reageert het immuunsysteem abnormaal op gluten, waardoor de patiënten auto-antilichamen aanmaken en de darmwand beschadigd raakt. Het is een ziekte voor het leven”, legt ze uit.

Diagnose vaak gemist

De enige behandeling voor coeliakie is een glutenvrij dieet, met begeleiding van een diëtist. Dit werkt goed, maar het is belangrijk om er vroeg mee te beginnen. Daar gaat het volgens Mearin vaak mis. “De diagnose coeliakie wordt vaak gemist, doordat de klachten uiteenlopend zijn en ook kunnen passen bij andere aandoeningen. We hebben tegenwoordig simpele bloedtesten die coeliakie zeer waarschijnlijk maken of kunnen aantonen, maar dan moet er wel eerst aan de ziekte worden gedacht.” Nascholing van huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen staat dan ook hoog op haar agenda.

Webcamconsult

Ook wil de nieuwe hoogleraar de zorg voor haar patiënten verbeteren. Dat doet ze onder meer met e-health. “We hebben op de Coeliakiepoli onderzoek gedaan naar webcam-consulten. Patiënten vertellen vanuit huis hoe het gaat met hun gezondheid, het dieet en hun kwaliteit van leven. Dit werkt goed: patiënten, hun ouders en de artsen zijn tevreden en het is kostenbesparend. We zijn nu bezig om het in te voeren in de standaardzorg." 

Op onderzoeksgebied houdt Mearin zich bezig met de vraag hoe coeliakie te voorkomen is. “We weten dat genetica en blootstelling aan gluten een belangrijke rol spelen, maar dat is niet voldoende. Er moeten andere factoren zijn, die we nog niet kennen. In het project PreventCD volgen we vanaf hun geboorte een grote groep kinderen uit Europa met verhoogd risico voor coeliakie om daarachter te komen.”

Vroege opsporing

Zolang coeliakie nog niet voorkomen kan worden, richt Mearin zich op vroege opsporing. “We werken nu samen met de consultatiebureaus in de regio Kennemerland. Als jeugdartsen op basis van een korte symptomenlijst coeliakie vermoeden, krijgen de kinderen een snelle coeliakietest op het consultatiebureau. Op basis van een druppel bloed krijgen de jeugdartsen binnen 10 minuten een uitslag over specifieke coeliakie-antilichamen. Indien de snelle test afwijkend is, komen de kinderen naar het LUMC om de diagnose te bevestigen. Het is simpel en het werkt goed. Als het effectief blijkt te zijn, op grond van diagnose, kosten, acceptatie en ethische aspecten, willen we deze vroege opsporing van coeliakie uitbreiden naar andere regio’s.”