Interactie tussen tumor en immuunsysteem belangrijk bij behandeling kankerpatiënten

4 maart 2021
leestijd
Inzicht in de interacties tussen tumorcellen en het immuunsysteem is cruciaal voor een effectieve behandeling van kankerpatiënten met immuuntherapie. Met een combinatie van geavanceerde technieken heeft Daniëlle Krijgsman deze verbanden tussen tumor en immuunsysteem bestudeerd.

Zij heeft op meerdere niveaus tumor-immuuninteracties gevonden die geassocieerd zijn met ziekteprogressie bij patiënten met darmkanker. Krijgsman verdedigt haar proefschrift op 17 maart.

Het immuunsysteem speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling en progressie van tumoren bij darmkanker. Het immuunsysteem is een bron van vele meetbare parameters die iets zeggen over een bepaalde biologische staat van patiënten, ook wel biomarkers genoemd. Deze biomarkers kunnen gebruikt worden bij het verfijnen van gepersonaliseerde kankerbehandelingen. Terwijl lokale tumor-immuuninteracties uitgebreid zijn bestudeerd, richtte Krijgsman zich juist op de complexiteit van deze interacties vanuit een systemisch perspectief.

Verschuiving in onderzoeksopvattingen

De focus van kankeronderzoek is de afgelopen tien jaar verschoven. "Tegenwoordig wordt tumorgroei bestudeerd als onderdeel van de micro-omgeving, in plaats dat er uitsluitend naar tumorcellen wordt gekeken", legt Krijgsman uit. Deze micro-omgeving bestaat uit verschillende soorten cellen, waaronder die van het immuunsysteem. “Hoewel we de complexiteit van de tumormicro-omgeving nu grotendeels begrijpen, zijn er ook andere tumor-immuunonderdelen die belangrijk zijn bij de progressie van kanker, en daarom in overweging moeten worden genomen”, vertelt Krijgsman. Dit omvat systemische tumor-immuuninteracties die kunnen bepalen of tumorcellen in de bloedbaan worden gedood, of juist ontsnappen aan immuuncontrole. Dat laatste kan leiden tot uitzaaiingen in andere organen.

De resultaten van haar proefschrift suggereren dat de lokale tumor het immuunsysteem in zijn geheel sterk onderdrukt, dat is geassocieerd met ziekteprogressie bij darmkankerpatiënten. "Het immuunsysteem is een nauw verbonden en complex netwerk. Het moet worden bestudeerd als een proces en niet als een geïsoleerd onderdeel wat zich alleen in de tumor afspeelt. Daarom moet toekomstig onderzoek op dit gebied zich concentreren op een systeemgebaseerde biologische benadering.”

Een pool van biomarkers

Aangezien verschillende onderdelen van het immuunsysteem in het bloed sterk samenhangen met tumorprogressie bij patiënten, wijst Krijgsman erop dat "het systemische immuunsysteem ook een belangrijke pool van biomarkers in het kankeronderzoek is geworden.” Deze immuun-gerelateerde biomarkers kunnen de sleutel vormen tot verfijning van gepersonaliseerde kankerbehandelingen. Het kan namelijk voorspellen welke patiënten het hoogste risico op ziekteprogressie hebben en het meeste baat zouden hebben bij specifieke therapieën.

Technologische vooruitgang en toekomstperspectieven

Krijgsman maakte voor haar onderzoek gebruik van een combinatie van geavanceerde technologieën waardoor ze een groot aantal biomarkers tegelijkertijd kon verwerken. In haar proefschrift erkent ze de beperkingen van het verleden en benadrukt ze de voortdurende behoefte aan technologische innovaties om duidelijkheid te krijgen over hoe het immuunsysteem de ziekteprogressie beïnvloedt. "In de toekomst kan deze nieuwe kennis leiden tot de ontdekking van aanvullende biomarkers en aangrijppunten voor immunotherapie die zullen helpen om patiënten met colorectale kanker effectief te behandelen."