Nooit meer opsluiten…?!

Ook nu zien we door het oplopende aantal besmettingen weer vaker tijdelijke complete sluitingen van afdelingen of zorginstellingen. Wat voor impact heeft dat op de ouderen?

Door de coronamaatregelen namen ouderen minder deel aan sociale activiteiten en kregen zij ook minder of geen bezoek. Dergelijke maatregelen zijn vooral voor mensen met dementie moeilijk te begrijpen en kunnen leiden tot eenzaamheid, agressie of dwaalgedrag. In het door ZonMw gefinancierde project ISOLATE hebben wij de impact van sociale isolatie op de zorg voor mensen met dementie onderzocht. Dit project had als doelstelling om de zorgen, problematiek en behoeften ten tijde van sociale isolatie voor deze mensen in kaart te brengen. 

Verpleeghuis is thuis

We hebben veel van dit onderzoek geleerd, en ik zal enkele lessen met jullie delen. Ten eerste leerden we dat er niet alleen aandacht moet zijn voor sociale isolatie in het verpleeghuis, maar zeker ook voor kwetsbare ouderen in de thuiszorg. Die hadden het ook erg zwaar. De thuissituatie van mensen met dementie verdient dezelfde aandacht en zorg als binnen het verpleeghuis. 

De tweede les is dat het verpleeghuis een thuis is en sociale activiteiten daarin dus onmisbaar zijn. Waar sommige mensen met ernstige dementie baat hadden bij relatieve rust met weinig reuring, was er ook veel onbegrip wat betreft het bezoekersverbod. Voor mensen met meer gevorderde dementie hielp digitaal bezoek ook niet veel, omdat ze vaak niet begrepen waarom hun geliefde nu ‘in de televisie’ zat. Dit gaf zelfs extra onrust bij de bewoner. 

Kwetsbaren beschermen

We moeten nooit meer een verpleeghuislockdown willen. De zorg die ik met jullie wil delen, is dat dit nu toch weer dreigt te gebeuren door de snel oplopende besmettingscijfers. Verpleeghuisbewoners zijn bijna allemaal gevaccineerd, maar er zijn bewoners die desondanks nog wel besmet kunnen raken, zelfs ziek worden, en in enkele gevallen heel ernstig ziek. 

Hoewel er een minieme kans is dat een gevaccineerde verpleeghuisbewoner besmet raakt door een gevaccineerd persoon, is de kans dat dat gebeurt door een ongevaccineerd persoon vele malen groter. Om deze kwetsbare ouderen te beschermen, ook voor toekomstige gevolgen van maatregelen, is het van enorm belang dat mensen die niet gevaccineerd zijn dat snel gaan doen of niet het verpleeghuis ingaan. En dat geldt natuurlijk voor zowel bezoekers, als personeel.  

Nooit meer een lockdown

De 12 grote verpleeghuisorganisaties in Zuid-Holland, waarmee wij in onze Academische Werkplaats UNC-ZH samenwerken, willen ook nooit meer een lockdown. Maar zij willen wel de kwetsbare ouderen thuis en in het verpleeghuis beschermen. Daarom bij deze nogmaals de dringende oproep om waar het kan afstand te houden, goed je handen te wassen, waar nodig beschermende materialen te gebruiken, en indien er geen harde reden is om het niet te doen, je te laten vaccineren. Doe je het niet voor jezelf? Doe het dan voor de ouderen, want die zitten niet meer zo graag de hele dag alleen.

Wilco Achterberg is hoogleraar Ouderengeneeskunde in het LUMC.