Twee miljoen euro voor betere behandeling en uitkomsten COVID-19 bij ouderen
Meer dan 90% van alle sterfte aan COVID-19 betreft patiënten vanaf 70 jaar. Achteruitgang in dagelijks functioneren komt bij ouderen als gevolg van doormaken van COVID-19 veel voor. Daarnaast zijn ouderen onderling heel verschillend wat betreft vitaliteit en kwetsbaarheid. Behandeling op maat begint met een goede inschatting van prognose en kennis over de ziekte, maar juist bij ouderen is nog veel onbekend. Dankzij de ZonMw-financiering van de studie COVID-19 Outcomes in Older People (COOP) zal een onderzoeksconsortium antwoord vinden op belangrijke vragen over COVID-19 bij ouderen, die de Federatie Medisch Specialisten opstelde in de Kennisagenda COVID-19.
Antwoord op drie vragen
De COOP-studie gebruikt Nederlandse onderzoeksgegevens die eerder zijn verzameld bij meer dan tien grote multicenter-studies onder ouderen met COVID-19 thuis, en in de eerstelijns zorg, ziekenhuizen, umc’s en verpleeghuizen. Projectleider is internist-ouderengeneeskunde dr. Simon Mooijaart van het LUMC. “Ons onderzoek wil drie vragen beantwoorden. Voorspelt kwetsbaarheid de korte- en langetermijngevolgen van COVID-19 bij ouderen en kan daarmee een predictiemodel ontwikkeld worden voor gebruik in de patiëntenzorg? Hoe spelen biologische veroudering en kwetsbaarheid een rol in sterfte of juist herstel? En ten slotte: wat zijn doelen die voor ouderen belangrijk zijn bij beslissingen over behandeling bij acute ernstige aandoeningen?”
Gesprek met ouderen staat centraal
Mooijaart: "De COOP-studie heeft een brede focus. We kijken niet alleen naar sterfte, maar ook naar uitkomsten als kwaliteit van leven en zelfredzaamheid, en de eigen opvattingen van ouderen daarover.” Dat complete beeld is zo belangrijk omdat het leidt tot betere behandeladviezen, zegt hij. “Het gesprek met ouderen staat daarom centraal in de studie. Dus naast de analyse van onderzoeksgegevens interviewen we oudere patiënten en hun naasten onder meer over hun ervaringen met COVID-19 en welke informatie ze nodig hebben om een passende behandeling te kiezen. Ook in mijn eigen praktijk merk ik dat ouderen in ongeveer dezelfde situatie heel verschillende keuzes kunnen maken.”
Jan Festen zit vanaf het begin namens ouderenbond KBO-PCOB in de stuurgroep van de studie: “Door als vertegenwoordiger van de senioren vanaf het allereerste concept actief mee te denken en input te leveren aan deze studie, is het effect dat in alle onderdelen uitdrukkelijk wordt gekeken naar hoe de resultaten kunnen bijdragen aan de verwachtingen en wensen van senioren.”
Niet alleen COVID-19
Dr. Simon Mooijaart benadrukt dat de COOP-studie niet alleen kennis zal opleveren over COVID-19, maar ook over andere (toekomstige) ziekten. "Het is een onderzoek met vooruitziende blik. We zullen beter begrijpen wat de rol van kwetsbaarheid is bij acute ernstige ziekte, hoe de biologie van veroudering en ziekte samenhangen en wat ouderen zélf belangrijk vinden. Ook in mijn spreekkamer verwacht ik straks veel aan deze studie te hebben, ook bij patiënten met andere ziekten.”
Brede LUMC-bijdrage
Naast het LUMC zijn UMC Utrecht, Radboudumc, Erasmus MC en Amsterdam UMC uitvoerende partijen in deze studie. Een van de onderzoeken waar COOP op voortbouwt, is de COVID-OLD-studie die het LUMC vorig jaar initieerde en waaraan 15 andere medisch centra deelnamen. De rol van het LUMC in het huidige onderzoek beperkt zich niet tot de projectleiding. Hoogleraar eerstelijns geneeskunde Jacobijn Gussekloo draagt bij als werkpakketleider. Vanuit het LUMC zijn verder hoogleraren Eline Slagboom (moleculaire epidemiologie) en Wilco Achterberg (institutionele zorg en ouderengeneeskunde) betrokken. Mooijaart: “Deze bijdrage van het LUMC benadrukt de breedte van de studie: van moleculair bioloog, via internist en huisarts, tot specialist ouderengeneeskunde: iedereen is vertegenwoordigd."