LUMC Prijzen, subsidies en benoemingen

NIH-subsidie voor Maria Yazdanbakhsh en Bart Everts

De National Institutes of Health (NIH) kennen een subsidie van 2,4 miljoen dollar toe aan de ontwikkeling van een beter malariavaccin. De internationale studie is een samenwerking tussen acht partners, met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) als programmacoördinator.

Prof. dr. Maria Yazdanbakhsh en dr. Bart Everts (Associate Professor) van het Leiden University Center of Infectious diseases (LU-CID) hebben een deel van de financiering (500.000 dollar) gekregen. Zij gaan proberen om meer inzicht te krijgen in immuun-metabole pathways die de werking van het vaccin in Afrika zouden kunnen verbeteren.

"Een effectief malariavaccin zou een aanvulling zijn op andere volksgezondheidsmaatregelen en is waarschijnlijk van essentieel belang om een einde te maken aan de hoge last die deze ziekte wereldwijd veroorzaakt", aldus Yazdanbakhsh. Uit een aantal studies is gebleken dat de effectiviteit van een malariavaccin in verschillende landen en bij verschillende bevolkingsgroepen kan variëren van 20 tot 100 procent. "Helaas zijn het de lage- en middeninkomenslanden waar deze vaccins slecht presteren. Een beter begrip van de immunologische routes die deze variatie beïnvloeden is daarom dringend nodig."

Er bestaan zelfs aanzienlijke verschillen in de werkzaamheid van vaccins binnen plattelands- en stedelijke gebieden in Afrikaanse landen. Dit impliceert dat blootstelling aan milieu-elementen een belangrijke rol speelt bij het beïnvloeden van iemands immuunprofiel, naast die van genetische determinanten. "Om onze immuunreacties op malaria beter te begrijpen, gaan we kijken naar het metabolisme van immuuncellen. Dat gaan we doen via nieuwe methoden die in mijn laboratorium zijn ontwikkeld”, vertelt Evers. “Dit zal ons in staat stellen om te bepalen of metabole aanpassing bij immune cellen betrokken is bij slechte respons op vaccins". Ook LUMC-hoogleraren Meta Roestenberg en Jelle Goeman nemen deel aan het onderzoek. Uiteindelijk wil het consortium gegevens genereren die verdere studies ondersteunen over hoe veranderingen in vaccinatiedosis, -intervallen en -adjuvantia de resultaten van vaccinatie kunnen beïnvloeden.

Read Ruim 700.000 euro voor de strijd tegen agressieve borstkanker

Eiwitten remmen die een rol spelen bij de groei van agressieve kankercellen, dat is het plan van professor Bob van de Water en zijn team. Zij ontvangen hiervoor ruim 700.000 euro van KWF Kankerbestrijding.

‘Ons doel is om meer te weten te komen over de rol van een aantal specifieke eiwitten in triple-negatieve borstkanker, ofwel TNBK,’ aldus Van de Water. TNBK is zeldzaam, maar zeer agressief (zie kader). ‘En omdat de huidige therapieën onvoldoende werken, zijn we bij het Leiden Academic Centre for Drug Research op zoek naar nieuwe behandelingen. Dat doe ik samen met Sylvia Le Dévédec en Peter Bouwman.’

Lees het hele artikel op de website van de Universiteit Leiden.

NWO XS-beurs van vijftigduizend euro voor Elena Naumovska

Elena Naumovska, postdoctoraal onderzoeker bij de afdeling Interne Geneeskunde van het LUMC, heeft een NWO Open Competitie Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) - XS subsidie toegekend gekregen. In haar project onderzoekt ze de mogelijkheid om mRNA-technologie uit bepaalde COVID-19-vaccinaties toe te passen voor de behandeling van type 1 diabetes.

De NWO ENW-XS-subsidiecategorie is bedoeld om ambitieus onderzoek van nieuwsgierige wetenschappers te stimuleren, waarvoor een relatief snelle verkenning van een veelbelovend idee nodig is. mRNA-technologie heeft de potentie om een revolutie teweeg te brengen op het gebied van regeneratieve geneeskunde, omdat het de synthese van een grote verscheidenheid aan mRNA's mogelijk maakt die gebruikt kunnen worden om ieder gewenst eiwit tot expressie te brengen. Wegens zijn immunogeniciteit (d.w.z. het vermogen van een vreemde stof om in het menselijk lichaam een immuunreactie uit te lokken) en gebrek aan stabiliteit wordt mRNA echter niet algemeen gebruikt als therapeutisch middel. "Tot zover dan", merkt Naumovska op. "Om deze beperkingen te overwinnen, is veel energie gestoken in synthetische benaderingen van mRNA-modificatie, waarvan de mogelijkheden vooral tijdens de pandemie duidelijker zijn geworden". In dit innovatieve project stelt de onderzoeker voor de COVID-19-vaccintechnologie te gebruiken om insulineproducerende β-cellen te produceren die geschikt zijn voor de behandeling van diabetes type 1.

Ziekenhuisarts Julia Mangione wint eerste prijs voor kwaliteitsverbeterproject over Postoperatieve Pijn.

Julia Mangione, ziekenhuisarts op de afdeling Interne Geneeskunde, heeft bij het lustrum symposium van de Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde (VVZG) op vrijdag 24 juni jl. de eerste prijs ontvangen voor haar kwaliteitsverbeterproject over postoperatieve pijn. Het project had als doel om de postoperatieve pijnmanagement te verbeteren en richtte zich op pijnregistratie, pijnbehandeling en opiaatreductie.

“Hoe minder pijn na een operatie, hoe sneller het herstel”, zegt Mangione. “Het is belangrijk om pijn en het gebruik van pijnstillers goed onder controle te houden. Mensen die na een operatie vanwege de pijn voortdurend op bed liggen, hebben namelijk meer kans op complicaties, zoals een longembolie of doorligplekken, en zelfs een hartinfarct. Door ineffectief pijnmanagement blijven patiënten vaak onnodig lang in het ziekenhuis. Toch is ook na ontslag zorgvuldig gebruik van opiaten belangrijk, bijvoorbeeld om verslaving te voorkomen.”

Het succesvolle verbeterproject werd uitgevoerd in het LUMC op twee verpleegafdelingen Chirurgie en werd uitgevoerd samen met het pijnteam, verpleegkundigen en artsen van de chirurgie en orthopedie. De verbetermaatregelen omvatten onder andere klinische lessen, een E-learning en een patiëntenfolder voor het zelf afbouwen van opiaten. Met dit project voltooide Julia in augustus vorig jaar haar profielopleiding tot ziekenhuisarts.